Vilten van wol is een eeuwenoude ambacht. Het was waarschijnlijk de eerste vorm van textiel die de mens vervaardigde. De uitvinding van het vilt ging die van het weven en breien ruimschoots voor. De oudste bewaarde viltresten dateren uit 6500 voor Christus en werden gevonden in Klein-Azië.
Bj toeval is deze techniek ontdekt toen mensen de schapenwol in hun schoeisel legden als isolatie tegen de kou. Door het lopen/wrijving in combinatie met de warmte en het zweet, ontstond een vaste structuur.
In de jaren 80 is er weer nieuwe interesse ontstaan voor vilt. Onder andere door kunstenaars, interieurarchitecten en modeontwerpers die deze techniek gebruikten in hun ontwerpen.
Je kunt onderscheid maken tussen twee bestaande vilttechnieken namelijk: de natte techniek en de droge vilttechniek.
Vilt moet voor minimaal 30% uit wol bestaan waardoor de schubben van de wol door het proces goed langs elkaar heen schuiven en hechting kan plaatsvinden.
wol-vezel met schubben
De natte vilttechniek
De wol wordt nat gemaakt met heet water en daarna met (olijf) zeep door wrijving tot een vaste structuur gemaakt. Doordat de schubben het teruggaan verhinderen zal de vezelmassa steeds compacter en steviger worden en de lap krimpt. Deze productiestap heet vollen.
De droge vilttechniek
Door met een speciale priknaald met weerhaakjes te prikken in een droog stukje wol ontstaat een vaste structuur; het vilt wordt steeds dichter en steviger. Op deze zeer arbeidsintensieve manier kunnen zelfs 3-dimensionale vormen gemaakt worden. Na het droogvilten is het indien gewenst alsnog mogelijk om de vorm nog nat na te vilten waardoor de oppervlakte van de bovenste laag minder pluizig wordt.
Deze techniek wordt ook machinaal toegepast met naaldrollen hierbij wordt naaldvilt in de gewenste dikte gevormd.
Eigenschappen van vilt
Vilt is zacht, geluid- en warmte-isolerend, zorgt voor een goede akoestiek in ruimtes, is brandwerend, stoot vuil af (door het vetlaagje) en is milieuvriendelijk.
Nog steeds worden de isolerende lagen van Mongoolse tenten (Yurts) gemaakt van vilt.
Naast een geweldig mooi resultaat voor designers en kunstenaars zijn de toepassingen van vilt in de industrie enorm. Vilt wordt gebruikt in viltstiften, stempelkussens, slijp- en polijstschijven, paardenzadels, in de hamertjes van piano's, kleding, schoenen, tuinbouw en nog veel meer.